Anlo sik pou ayen toubannman

Rubrique

   Kidonk zot ka fè wol pa sav ki sa jandam-la di Sentàn lot jou-a sé sa laplipa Fwansé ka viv Matinik ni nan zékal-tet yo ? Zot pa sav, dapré zot, ki lè sé moun-tala ant yo, yo ka fouté nou adjendjen bonmaten-an-midi-oswè ?

   Sispann fè kon an jenn-fi ki wè an lolo pou primié fwa !

   Men ki moun ki lotè sitiasion-tala ? Ki moun ki reskonsab bagay-tala ? Sa bien bel kondanen sé rasis-tala men sé pa pies koté sa ké mennen nou. Sé pa an tjou-patat sa ké mofwazé ba nou adan kalté bankoulélé toulong-alé a nou ka viv adan'y lan dépi 1946. Nou tout-la ka fè konsidiré rilasion-nou épi la Fwans ka koumansé jistiman nan lanné-tala aloski sé dépi...1635 Fwansé débatjé Wanakaéra, ki yo fann-jou sé moun-natif-natal la kivédi sé Kalinago-a, ek yo vini kriyé lilet-tala "Matinik". Apré sa, yo mennen-vini etsétéra Neg dépi l'Afrik ki yo fouté nan lestravay ek aprè 1848 nan dimi-lestravay pannan 3 siek (1660-1960) pou sa koupé kann ba yo. Pannan tout tan-tala, sé Matinik ki té ka vréyé lajan ba la Fwans pis sé djouk-la (/sé esklav-la) pa té ka risivwè pies kalté salè. Sa yo té ka risivwè sé kout fwet ek lè dé sèten adan yo té ka chapé-mawon, lè sé Bétjé-a té trapé yo, yo té ka tjwé yo. Yo té ka dépotjolé yo !

   Sé anni dépi 1950-60 Matinik ka dépann di la Fwans kivédi apenn 70 lanné.

   Pèsonn, pies politisien, pies grangrek, pies jounalis kisasayésa...pa ka janmen di sa ! Yo ka kité an minis fwansé tiré méprizasion ba nou (yonn ki té vréyé nan djol sé politisien-nou an ki i té sanblé pou an réinion atè Pari : "L'autonomie, ça se paye !")Pèsonn Matinik pa di misié, éti gran-paran'y pa menm fwansé, pa rété la ek fèmen djol-li. Zanset-nou travay ba la Fwans pou ayen pannan 3 siek aloski zanset minis-tala pa janmen rapòté la Fwans pa menm an lapo pistach ! 

   Kidonk, sé fot-nou dabò-pou-yonn, si zot wè nenpot ki ti jandam analfabet ka pèmet kò'y jouré nou...

Connexion utilisateur

Commentaires récents

  • Gaza : de bantoustan à fosse commune

    Albè, une "fosse commune"..

    Frédéric C.

    12/08/2025 - 15:54

    ...Ça contient au maximum qqs centaines de gens, qui n’ont pas forcément été tués par les "fossoy Lire la suite

  • Investissements : Ousmane Sonko et les 9 milliards de dollars de la Turquie

    DES SALAUDS !

    Albè

    12/08/2025 - 15:13

    En effet, des fils de putes d'enculés d'esclavagistes leucodermes "investissent" en Afrique noire Lire la suite

  • Investissements : Ousmane Sonko et les 9 milliards de dollars de la Turquie

    Ouais ...,bof !!!!

    tou

    12/08/2025 - 11:35

    Les Marocains et les Algériens aussi investissent en Afrique noire !!!! Lire la suite

  • Gaza : de bantoustan à fosse commune

    JE NE VOIS PAS L'INTERET...

    Albè

    12/08/2025 - 07:07

    ...de distinguer "fosse commune" de "camp d'extermination" !

    Lire la suite
  • Gaza : de bantoustan à fosse commune

    Non, pas une "gigantesque fosse commune"...

    Frédéric C.

    11/08/2025 - 12:37

    ...mais un "camp d’extermination à ciel ouvert". Lire la suite