An bel dézolasion !

Madjanie Leprix

 16 septanm 89 …, 16 septanm 89 !!! Bondié, bagay-la té cho jou-tala menm ! Man ka sonjé sanmdi-tala konsidiré sé té yè. Lamétéo té anonsé an siklòn ankò, kon’y té ja las ni labitid fè’y. Pli bel la, sé k’a chak fwa, i té ka di siklòn ka vini, men nou pa té ka wè ayen. Dapré’y, siklòn-an té toujou chanjé bò. Kou-tala, ou sé di bagay-la té pli sèrié davwa, dèpi lè 11 septanm, anons té ja ka fè siwawa laradio. Sandra, Robè é mwen menm Béti, dènié ti kras boyo manman Bèbet, nou pa té ka janmen terbolizé lespri- nou. Padavwa, lamétéo sé té kon nou té ka kriyé’y : « An sians ki pa ka jen wè ahak ! »

 Jou sanmdi-tala, lè manman wè nou pa ka fè pies débouya, i koumansé di :

  • « Ivensan, yo di siklòn ka vini ! Annou alé pran dé ti konmision an boutik-la pou  siyanka. Ou pa janmen sav !  Sé tjanmay-la, mété dé rad adan an sak, pou si kouri vini ! »

Lè i mandé koté sé ich-li a té yé, man di’y Wobè a’y jwé boul, Sandra alé kay Lèlèn é mwen menm lan, mwen té ka fè lapenti. Jou-tala, siel-la té bel, i té blé men té ka fè chooooooo ! Ou sé  jiré di, lanfè té asou latè.  Mé man pa té anvi fè pies sak pas man té ka kwè  pa té ké ni ayen. Tibren plita, manman té ka kontinié babiyé toujou, i té ka di :

-«  Sé timanmay-la, i ja dézè, siklòn ka vini ! Alé préparé zafé-zot! »

 Rodrig ki potoko janmen wè siklòn té ka fè lafet, i pa té ka las di : 

  • « Siklòn, siklòn vini… Vini pou mwen boksé’w ! »

Afos tann manman palé, nou fini pa fè sa’y té lé a. Nou alé séré an kolej-la ki té bò kay nou-an  pou pwotéjé kò-nou. An tan-tala, nou té ka rété an Salin-an. Tout moun Salin-an té alé an kolej-la pou paré Misié Igo.

A twazed laprémidi, tout timanmay oliwon té ka jwé an lakou lékol-la toujou. Nou té kontan, nou potoko janmen wè an siklòn. Men, koté sentjè, bagay-la koumansé vini red ! Van koumansé vanté. Siel-la vini mofwazé kò ’y, flap ! Rodrig ki té ka di siklòn vini pou’y té pé sa  boksé’y, pran pè é pété kouri an jip manman’y, vlim ! I koumansé di :

  • « Manman, manman! Ga van! Man anvi dòmiiiiiiiii.”

Nou chak-la kouri séré bò fanmi-nou. Van koumansé bougonnen kon’w tann bougonnen fet. Adan an ti moman, lapli, lapli ! Sal lékol-la koté nou té ka paré a  koumansé néyé anba  dlo. Difè an kò-nou ! Nou pa sav  ki sa pou nou fè ! Van ka défonsé lapot épi finet, tol ka volé déwò-a, kay ka krazé. Blokoto !  Anlè, van-an ranmasé an lanmwè ki té an sal-la ek i fésé’y bò tet papa, blo ! Mi traka ! Adan tout tribilasion-tala, man ped an koté soulié, an vè boutey koupé tout platpié-mwen. San, san! Lè papa wè danjé i di fok nou plonjé désann adan an sal anba. An moman apré, van-a rété ; sé sa yo ka kriyé zié siklòn.-an. Nou té kontan, men nou pa té sav pli bel la té dèyè. Wobè épi Jilbè ki konprann yo té majò sòti déwò-a. Lé’w gadé, van  woukoumansé wouklé pli fò ankò, konsidiré i té lé fini bat épi tou sa ki té rété doubout. Van-an pran yo, ek i fè yo tounen kon jiwet. Pou yo té viré, yo té blijé bésé, maché kat pat. Adan an ti moman, nou ka gadé pa finet-la, nou ka wè twati kay-nou ka pati ek tou sa ki té andidan’y ka pran lavol kon sèvolan. An sel bagay nou té ka mandé, sé té ki bondié fè jou wouvè pou tou sa fini. Jou oswè-tala, nou pies la pa dòmi.

Lè landèmen maten, lè nou sòti déwò-a, nou tout la pran pléré. Nou mété lanmen an tet ! Manmay ! Mi dézolasion ! Sé té an sel chanboulman toupatou ! Salin-lan pa té ka egzisté ankò. Pa té rété pies chimen ankò. Papa mété’y ka pléré: « Sé tjanmay-la sé yenki mò man pa mò yè oswè !». Tout Sen-Franswa té krazé. Sèkey détéré an senmitiè ! Piébwa déchouké ! Kay, bato krazé oben chalviré ! Lékol krazé ! Dlo monté néyé loto. Ladézirad té krazé plat ! Mwen jis kwè lè ou té doubout Sen-Franswa, ou té ka wè Lapwent ! Mi dézolasion ! Misié Igo chayé tout bien maléré ! Pa té ni dlo an robiné. Pannan twa mwa, Lagwadloup pa té ni kouran. Péyi-a té an soufrans. An bel dézolasion ! Sé granmoun-an koumansé di, nou anlè lé dènié tan ! Yonn-dé tan apré, laradio bay : « Igo sé té an Ouragan fos 5. I pasé épi van ki té ka souflé pli wo ki 249 Kilomet/Lè. I tjwé 5 moun. Ni plis ki 12 000 moun ki pa ni koté pou yo rété.  Chan kann, chan bannannan té kouché akondi sé té an gran peny ki té penyen yo... Réjion Granntè pres pa ka egzisté ankò. Lagwadloup pé ké janmen rivini kon’y té yé avan! Espésialis ka di dé bagay kon sa ka rivé, an fwa tou lé 50 lanné. »

Érezdibonè, an tout malè-nou an kanmenm, jan Bastè montré gran tjè-yo. Yo pòté lenj é manjé ba jan Grann-tè. Lawmé vini ba nou an pal pou rimété komin-an doubout ! Prézidan  Mitéran, limenm-lan, vini wè dézolasion pep Gwadloup !

 Igo ! Sa ki poko wè siklòn, pa mandé wè siklòn!

 

M. LEPRIX

Commentaires

Siklòn

Albè

02/05/2021 - 17:25

Fout teks-tala bel ! Sa vré ki an papa siklòn kontel Igo dwet soukré péyi Gwadloup bon soukré. Asiparé, moun lamétéo-a ka vèti nou ki lanné-tala, bannzil karayib la ké sibi bon dé-w-twa siklòn ki red tou. Annou espéré yo pé ké krazé pies adan sé ti péyi-nou an ! 

Connexion utilisateur

Dans la même rubrique

Commentaires récents

  • Matinik : lajistis an bilikik mistikrik

    Durée des présences et absences.

    Edouard

    24/04/2024 - 22:39

    L'article parle du départ de 4.000 jeunes autochtones par an, avec concomitament l'arrivée de 4.0 Lire la suite

  • L'arrière-grand-père maternel de Joan Bardella était...algérien

    VU LE NOMBRE DE...

    Albè

    24/04/2024 - 18:19

    ...dénonciations d'agressions sexuelles de femmes françaises et européennes contre leurs parents Lire la suite

  • Matinik : lajistis an bilikik mistikrik

    ILS NE SONT PAS COMPTABILISES...

    Albè

    24/04/2024 - 18:11

    ...ces retraités non-locaux dans la population marrtiniquaise pour la simple raison qu'ils passen Lire la suite

  • Matinik : lajistis an bilikik mistikrik

    Démographie.

    Edouard

    24/04/2024 - 17:31

    Depuis les années 1950, la population martiniquaise a constamment augmenté, sauf de 1975 à 1979, Lire la suite

  • L'arrière-grand-père maternel de Joan Bardella était...algérien

    Excision remboursée par la Sécu ,s'il vous plait !!!

    MAMDIARRA DIAWARA

    24/04/2024 - 10:57

    Frédéric C :1) Etrangers non-Européens ne signifie pas forcément non-Blancs :Brésiliens ,Argent Lire la suite