« La Seria » : rire de totes, sustot de se

Capitar de realizar la primièra seria occitana, difusida a l’ora d’ara sus France.tv, foguèt una longa aventura. Aquò pega plan au contengut de « La Seria », que causís de rire de las dificultats de l’occitan e de la creacion occitana.

Una seria, la primièra en occitan

Lo títol es pro simple : « La Seria ». Auretz comprés de qué s'agís. Una seria, la primièra en occitan, la primièra ficcion tanben produsida per França 3 Occitania e qu'es disponibla sus la platafòrma nacionala France.tv. Un eveniment qué, sustot per la cultura d'òc. Pasmens, aquela primièra seria occitana sembla fòrça una pepeta russa e lo títol, simplàs, fa en realitat referéncia a l'intriga principala : los dos eròis, Thomas e Mathieu, vòlon realizar una seria en occitan, mas aquò interessa pas degun. La mesa en abisme comença e s'arrèsta pas. Los dos creators, Julian Campredon e Amic Bedel, desiravan que lo scenari se debane dins la societat d'ara e amb aquela istòria, amb la cèrca d'ajuda, d'argent, de comedians e lo rodatge de la falsa seria, trobèron un biais de « legitimar l'emplec de l'occitan coma lenga majoritària », explica Julian. E una bona sòrga de blagas e situacions improbablas, mas sovent viscudas. Que totas las galèras dels eròis per montar lor projècte, los autors las an poscut noirir de lors experiéncias.

Un recontre : dos creators, Julian Campredon e Amic Bedel 

Es en 2010 qu'Amic, realizator, rescontra Julian, escrivan (en francés), al bar l'Estanquet de Tolosa.

Julian Campredon : « Me ditz "Tu que sabes escriure deuriás te lançar dins un scenari en occitan." se remembra Julian. Pasmens, ieu aviái pas jamai res fach dins l'audiovisual. "Avèm soscat a çò que poiriam far amassa" confirma Amic.

Li diguèri que tant valiá ensajar d'anar directament al pus complicat : una seria. Al mens, s'aquò capitava auriam fach l'equivalent de matun longs metratges. »

Aprèp mantuna idèias, los dos coautors se decidisson doncas per la mesa en abisme, portada dins lo scenari per un tandèm de personatges. Un duo que sembla sos creators al mens sus un punt : n'i a un que parla occitan de naissença e l'autre que l'aprenguèt quora aviá un vintenat d'ans. Amic Bedel banha dempuòi l'enfància dins la cultura d'òc e dins la lenga mentre que Julian Campredon aguèt, coma lo Thomas de sa seria, una revelacion pus tardiva.

Los eròis, los personatges de la Seria

Damian Valero – dich Balelo – es l'interprèt de Thomas e el tanben se reconeis dins lo ròtle. « Los eròis son d'arquetipes d'occitans : aquel que descobrís a l'universitat que dins son país existisson una lenga e una cultura, que s'estrambòrda per aquò. Es un tipe a tendéncia alter-mondialista e la lenga d'òc ven sa lucha.

L'autre es quauqu'un que parla e compren l'occitan perque la lenga es presenta dins sa familha, son grand, sos parents, etc. Mas el, ne fa pas res, emai se'n caga. El s'interessa puslèu a çò qu'es valorizat dins la nòstra societat, aver d'argent, èsser un ganhant. »

Aqueles dos personatges son talament d'arquetipes que correspondon tanben, e aquò foguèt pas volontari, als actors. Damian aprenguèt l'occitan a l'universitat, Marius Blénet - que jòga Mathieu – es occitanofòn de naissença. Es doncas tanben un agach en perspectiva sus l'occitanisme qu'es prepausat dins La Seria.

« Nos trufam de tot lo mond, fasèm d'autoderision suls Occitans e risèm tanben d'aqueles que parlan pas la lenga », confirma Julian Campredon. « Tant qu'un Occitan aurà pas inventat lo facebook novèl, lo post-it o lo viagra bio, passarèm per de manja-mèrdas. » La senténcia es dicha per Thomas tre lo primièr episòdi.

Per Amic Bedel, precisament, un messatge important de La Seria aquò's « d'omenatjar las personas que luchan per una causa, quitament se tot lo monde se trufa d'eles, se son solets ». « Contunhan de luchar pasmens e ai sovent constatat dins lo mitan occitanista que son de mond que pòrtan pas aquela cultura tre la naissença, mas que la descobrisson, que son aqueles que venon los militants pus engajats. Es esmovent a veire. »

Damien Balelo Valero (Thomas Lebouly) et Marius Blénet (Matthieu Verlhaguet) • © AnderAndera /Piget Films /France 3 Occitanie

Una mesa en abisme de l'occitanisme

Mesa en abisme de l'occitanisme, mas tanben de las dificultats que rescontran los artistas d'òc per èsser visibles. Perque, de Tolosa a Marselha, passant per Barcelona o Palma de Malhòrca, los eròis de La Seria trastejan bravament per capitar a finançar lor projècte. Al passatge, escambian amb de mafioses o un estranh servici de polícia de las escobilhas. Pels autors tanben, de 2010 fins a 2023, lo camin foguèt longàs. N'i aguèt de rescontres amb productors, televisions o servicis culturaus de las collectivitats. Çò que se retròba per part dins lo rescontre de Thomas e Mathieu amb la DRAC - ont lor projècte es qualificat de « separatista ». « Avèm quitament agut un rendètz-vos amb Arte, que lor aviam mandat l’episòdi pilòt de La Seria rodat en 2013, repren Amic. Mas la responsa foguèt negativa amb coma precision de nòstre interlocutor : "aicí, trabalhi per un mèdia jacobin". »

Enfin, un autre parallèl se pòt far entre lo rodatge complicat de la falsa seria – qu'a per nom « Montsegur de Mar », tot un programa – e lo rodatge de la vertadièra.

La Seria, quins mejans per la ralizar?

Emai s'aguèron un pauc mai de mejans que lors personatges, la còla de La Seria capitèt una performància vertadièra. « Avèm agut un budget de 300 000 euros en tot, detalha Amic Bedel qu'es coproductor amb sa societat Piget.org. Aquò correspond a un episòdi d'una seria tipe « Un si grand soleil » o « Plus belle la vie ». ». Rampelada : La Seria compta 5 episòdis de 40 minutas. Lo primièr es en realitat lo pilòt de 2013, que foguèt fach alara amb 5 tecnicians. Coma es pas qu'aprèp 8 ans de galèra, e gràcia a la participacion de l'ostal de produccion Anderandera amb França 3 Occitania, que lo tornatge poguèt tornar préner, calguèt tanben tornar petaçar lo scenari per justificar una elipsi a la debuta de l'episòdi 2. « E avèm acorchida l'istòria que se deviá debanar sus 10 episòdis a l'origina, completa Julian Campredon. En tot, cresi qu'avèm passat 2 ans a escriure o tornar escriure los espisòdis. » Realizar un projècte en occitan demòra doncas dificil. « Me sembla qu'es lo primièr còp que lo CNC balha una ajuda – pequeleta – a un projècte en òc», apond Amic Bedel. Pasmens, aquò's possible e ara visible sus la platafòrma France.tv. Per descobrir amb Thomas e Mathieu, un fals profèta, la polícia de las escobilhas marselhesa, un provençau a fòrt accent germanic, un fabricant de caganers, un mafiós croata de las Balearas, una Bearnesa òrba e vindicativa, dos « bikers » cercaires de tresòr o encara de servicis inovants dins las pompas funèbras. Las aventuras son descabestradas mas seguisson la fe de Thomas, que vòl crèire que se lo mond aiman las serias, una seria en occitan lor farà aimar l'occitan. Es benlèu tròp ambiciós, pasmens se podriá que dins la nòstra de realitat, La Seria cambia au mens un pauc l'agach dau public sus la creacion en òc.

L'équipe de La Seria • © AnderAndera / Piget Films / France 3 Occitanie

Per ne saber mai sus La Seria, rendètz-vos dimenge 7 de mai a 10h 45 sus França 3 Occitania, amb una edicion especiala de l’emission Viure al País.