28 oktob : Jounen Kréyol Toutwon Latè

Rubrique

       Chak lanné dépi 1981 tout péyi kréyolopal (créolophone) asou latè ek moun-simayé yo (diaspora) ka gloriyé lang natif-natal yo, KREYOL, sel lang zanset-yo palé pannan pres 3 siek. 

         Dayè, pannan tout mwa oktob-la, éti yo ka kriyé MWA KREYOL, ni anchay penteng ka fet alantou ki lang-lan ki kilti-a i ka pòté a : lanmizik, téyat, latjuizin, bokantantaj-pawol (débat), lédikasion, rad kréyol kisasayésa (etc.). Zafè es fok palé kréyol plis ki nou ka fè a dèyè do-nou dépi anchay tan ! Sa ki konté jòdi-jou sé fè débriya pou sa matjé lang-lan ek pèmet li vini an lang obidjoul kon nenpot lang asou latè.

        Sé La-Dominik an prèmié adan bannzil (archipel) La-Karayib la ek Séchel adan Loséan Endien ki goumen plis pou ba kréyol-la tout valè'y fè tan paret épi FESTIVAL MIZIK KREOL TOUT WON LATE ek FESTIVAL KREYOL. Apré yo, tout sé lézot péyi kréyolopal la batjé adan menm larel-la ek atjèman sa vini red toubannman pou moun di, kon antan lontan, ki kréyol sé pa an lang. Kifè, ni sèten moun ka chaché sali dlo-a pou di kon sa ki fok pa nou kriyé'y "Kréyol", ki sé an lang ki sòti direktiman ki lang sé Ejipsien-an nan lépok sé faraon-an. Nou pa kay ped tan nou diskité asou an kouyonnadri kon sa. Nou ka di sé moun initil tala yon sel bagay : bonda marenn-zot !

       Ni an lot krey (groupe) moun ka di kon sa fok kriyé'y "lang matinitjé", "lang gwadloupéyen" oben "lang ayisien". Sé sé menm moun-tala ka di nou ki fok tout Neg asou latè rivé sanblé !!! Lidé-tala kouyon davwè nou pa janmen wè an Meksiken oben an Kolonbien ka di i ka palé "kolonbien" oben "meksiken". Nou pa jenman tan an Belj di kon sa i ka palé "belj" ! Nou pa janmen tann an Tinizien ki i ka palé "tinizien" non pli. Kidonk nou ka di krey initil la ki ka chaché divizé nou a : ay fè an lous pété an nen-zot !

      An plis di zafè matjé kréyol la ni an lot bagay ki pòtalan (important) toubannman : fok lang-lan rivé kréyé mo-nef (néologismes) kon tout lang ka fè. An lang ki pa ka fè sa oblijé déchèpiyé anlè kò'y anmizi-anmizi ek an lè, disparet ka anni pwan'y. Tou sa pou di ki goumen-an ba kréyol nou poko toutafetman genyen'y. Sé dèyè djoubak (travail) ki ni djoubak !

      Antouléka, nou ka di kon sa : WOULO-BRAVO BA 28 OKTOB !

Connexion utilisateur

Commentaires récents

  • Le Martiniquais Georges-Emmanuel Germany nommé ambassadeur du Bénin auprès des Afrodescendants

    POUR DEVENIR ROI...

    Albè

    11/12/2025 - 08:16

    ...dans ce genre de contrées, il suffit de se rendre en brousse, chez n'importe quelle tribu et d Lire la suite

  • Lè Talon mantjé chapé-glisé-kalpaté...

    MAIGRE MAGOT ?

    Albè

    11/12/2025 - 08:13

    L'uranium est un "maigre magot" ? Ah bon ? Lire la suite

  • Lè Talon mantjé chapé-glisé-kalpaté...

    Mots creux et phrases toutes faites.

    poi

    10/12/2025 - 22:42

    D'accord avec la partie de l'article qui souligne ,la profonde vacuité pour ne pas dire la totale Lire la suite

  • Police Charge Martinique Passenger for Drug Importation; Gun and Ammunition Recovered in South

    COMME QUOI...

    Albè

    09/12/2025 - 11:42

    ...y'a pas que des St-Luciens à emmener de la drogue en Martinique ! Lire la suite

  • Concours Miss France et ZEE

    Anti mèsi an pasan

    Daniel

    09/12/2025 - 04:57

    Mèsi ba nouvèl-la : "En réalité, suite à la Convention de Montego Bay, la France possède le 1er ( Lire la suite