28 oktob : Jounen Kréyol Toutwon Latè

Rubrique

       Chak lanné dépi 1981 tout péyi kréyolopal (créolophone) asou latè ek moun-simayé yo (diaspora) ka gloriyé lang natif-natal yo, KREYOL, sel lang zanset-yo palé pannan pres 3 siek. 

         Dayè, pannan tout mwa oktob-la, éti yo ka kriyé MWA KREYOL, ni anchay penteng ka fet alantou ki lang-lan ki kilti-a i ka pòté a : lanmizik, téyat, latjuizin, bokantantaj-pawol (débat), lédikasion, rad kréyol kisasayésa (etc.). Zafè es fok palé kréyol plis ki nou ka fè a dèyè do-nou dépi anchay tan ! Sa ki konté jòdi-jou sé fè débriya pou sa matjé lang-lan ek pèmet li vini an lang obidjoul kon nenpot lang asou latè.

        Sé La-Dominik an prèmié adan bannzil (archipel) La-Karayib la ek Séchel adan Loséan Endien ki goumen plis pou ba kréyol-la tout valè'y fè tan paret épi FESTIVAL MIZIK KREOL TOUT WON LATE ek FESTIVAL KREYOL. Apré yo, tout sé lézot péyi kréyolopal la batjé adan menm larel-la ek atjèman sa vini red toubannman pou moun di, kon antan lontan, ki kréyol sé pa an lang. Kifè, ni sèten moun ka chaché sali dlo-a pou di kon sa ki fok pa nou kriyé'y "Kréyol", ki sé an lang ki sòti direktiman ki lang sé Ejipsien-an nan lépok sé faraon-an. Nou pa kay ped tan nou diskité asou an kouyonnadri kon sa. Nou ka di sé moun initil tala yon sel bagay : bonda marenn-zot !

       Ni an lot krey (groupe) moun ka di kon sa fok kriyé'y "lang matinitjé", "lang gwadloupéyen" oben "lang ayisien". Sé sé menm moun-tala ka di nou ki fok tout Neg asou latè rivé sanblé !!! Lidé-tala kouyon davwè nou pa janmen wè an Meksiken oben an Kolonbien ka di i ka palé "kolonbien" oben "meksiken". Nou pa jenman tan an Belj di kon sa i ka palé "belj" ! Nou pa janmen tann an Tinizien ki i ka palé "tinizien" non pli. Kidonk nou ka di krey initil la ki ka chaché divizé nou a : ay fè an lous pété an nen-zot !

      An plis di zafè matjé kréyol la ni an lot bagay ki pòtalan (important) toubannman : fok lang-lan rivé kréyé mo-nef (néologismes) kon tout lang ka fè. An lang ki pa ka fè sa oblijé déchèpiyé anlè kò'y anmizi-anmizi ek an lè, disparet ka anni pwan'y. Tou sa pou di ki goumen-an ba kréyol nou poko toutafetman genyen'y. Sé dèyè djoubak (travail) ki ni djoubak !

      Antouléka, nou ka di kon sa : WOULO-BRAVO BA 28 OKTOB !

Connexion utilisateur

Commentaires récents

  • Les Antillais de l'Hexagone doivent lancer un avertissement aux racistes et fascistes !

    IL ME SEMBLE QUE...

    Albè

    18/11/2025 - 14:04

    ...cet article DISSOCIE le cas des immigrés antillais de celui des Africains et des Arabes en poi Lire la suite

  • Les Antillais de l'Hexagone doivent lancer un avertissement aux racistes et fascistes !

    La situation décrite dans l…

    Jeannot Negzago

    18/11/2025 - 11:56

    La situation décrite dans l'article s'est déjà produite dans les années 80. Lire la suite

  • Les brillants cerveaux du CEREGMIA auraient-ils été à la manoeuvre s'agissant de la "retraite illégale" de Serge Letchimy ?

    DIVINITES VAUDOUES ET HINDOUES ?

    Albè

    18/11/2025 - 09:19

    Pourquoi évoquer ces divinités ? Pourquoi oublier la "pire" à savoir Allah ? Lire la suite

  • En France, moins de 2% des affaires de viols aboutissent à une condamnation en cour d’assises

    Il faudra sans doute des pressions sociales...

    Frédéric C.

    16/11/2025 - 16:55

    ...sociales "extrajudiciaires" fortes et déterminées, sur la durée, pour que les choses changent Lire la suite

  • En France, moins de 2% des affaires de viols aboutissent à une condamnation en cour d’assises

    ON COMPREND MIEUX...

    Albè

    16/11/2025 - 09:53

    ...un verdict récent alors !

    Lire la suite