Avan sé Niopen-an (Européen) té fè tan débatjé lakay-yo, adan ti lilet-la sé Kalinago-a té ka kriyé "Wanakaéra" a, ni dé kalté model zannimo ki té ka fè tilili (pulluler) : igwàn (sé pou sa "Wanakaéra" lé di "Lilet a igwàn") épi bet-long (serpent).
Primié bagay sé Niopen-an rimatjé sé ki sa té ké red toubannman ba yo pou mété lilet-tala anba lopsion-yo (domination) palakoz sé bet-long lan. Asiparé dayè, sé sel koté atravè bannzil (archipel) karayib la ou ka jwenn model danjéré tala ki sé siantifik-la ka kriyé Bothrops lanceolatus. An tan lontan, i té ka viv anba bwa, nan fétay (sommet) mòn ki té kouvè épi piébwa mé, anmizi-anmizi, afos moun koumansé planté kann, bannann kisasayésa... (etc...) ek konstwi kay épi lawout, bet-long lan anni wè téritwè'y ka ritrési jou apré jou.
Kifè atjelman ou ka jwenn yo pres toupatou ! Adan jaden kréyol, anba kay moun, ek lè tjek lawviè touvé i an débownasion (crue), dlo-a ka anni chayé yo jik nan dalo (caniveau) sé komin-la ek délè, nan bonmitan lavil Foyal. Sé kon sa lot jou-a té ni yonn ki té ay séré kò'y adan an...né kanmiyon ! An koté an plis éti tout kalté moun ka fè tan pasé.
Fok nou sav ki lalwa ka entèdi tjwé yo davwè (parce que) sé an zannimo éti disparet pé pwan'y...
Man dakò épi artik-la, men man fout dakò épi grenn-sèl la tou.
Lire la suite
Pour s'en tenir au cas guadeloupéen évoqué dans l'article ,je me pose les mêmes questions que le Lire la suite
...de savoir pourquoi Fanon a quitté DEFINITIVEMENT la Mque, au lieu d'y revenir, alors que, de s Lire la suite
...quand le FN-RN et Reconquête seront directement aux manettes du pouvoir à Paris. Lire la suite
...l'article dit ne pas vouloir donner le nom de l'échoppe pour qu'elle ne risque pas d'être à no Lire la suite