An lot manniè konsivwè divini Matinik

Raphaël Confiant

Rubrique

      Ni pliziè kalté model politisien adan ti péyi Matinik-la : ni sa ki ka goumen pou trapé an pos mè, konséyé téritorial, dépité oben sénatè épi ni dot éti sé dabò-pou-yonn divini péyi-a yo ni nan kabech-yo.

      Louis Boutrin, met-a-manyok an parti yo ka kriyé MARTINIQUE-ECOLOGIE ek konséyé ekzékitif adan la-CTM (Kolektivité Téritorial Matinik), ka touvé kò'y adan déziem model-la. Sé poutji i toujou fè débriya pou espitjé pozision'y ek travay-li kisiswa adan jounal i mété doubout, kisiswa asou nichtwel parti'y la, kisiswa adan dives liv i pibliyé.

    Sé kon sa, apré i té fè an manda 5 lanné kon konséyé réjional, i pibliyé, nan lanné 2004, an liv yo ka kriyé Au-delà des discours (Ibis Rouge) éti i ekspozé travay-la i fè pannan tout sé lanné-tala, difikilté i jwenn, sa i rivé fè ek sa i pa rivé fè. Nan lanné 2007, i matjé 2 liv épi Raphaël Confiant asou an salopté pestisid yo ka kriyé "klowdékòn" ki pwézonnen tè, lariviè, nich-dlo anba tè ek bòdaj lanmè Matinik pannan pasé 30 lanné. Silon sa sé siantifik-la ka di, klowdékòn ké mété 150 lanné avan disparet pwan'y. Pannan tan-an, travayè plantasion bannann ka mò palakoz sé yo sé Bétjé-a té ka blijé sèvi épi pestisid-tala ek tout kalté mové maladi kontel kansè lapostat, maladi Alzaymè ek Parkinson ka fè siwawa adan popilasion-an davwè i bwè an dlo wobiné (swédizan potab !) ki ré foulbak épi klowdékòn.

    Nan lanné 2015, Louis BOUTRIN vini éli adan primié Kolektivité Téritorial Matinik ki ranplasé Konsey réjional, asou lis "Gran Sanblé pou ba Péyi-a an chans" éti sé Alfred Marie-Jeanne, met-a-manyok lè MIM (Mouvement Indépendantiste Martiniquais), ki té lidè'y. BOUTRIN trapé 5 reskonsabilité (laliwonday, lapech, espow, transpò ek lagrikilti) davwè pa ni sifizanman moun adan Komision Ekzékitif la : 8 éli selman. Fok té ké fè kon la Kows ek ajouté omwens 4 moun an plis. Toutfwazékant, sa pa opozé'y djoubaké red pou fè tout sé sektè-tala vansé pli douvan.

   Mi anvwala i fini sòti an lot liv yo ka kriyé L'Audace de changer. Un New-Deal écologique pour la Martinique (éditions Scitep) éti i ka pozé yonndé keksion ki fondalnatal pa rapot a divini Matinik. Liv-la ni 2 gran dékatman andidan'y : yonn asou lanmannè BOUTRIN ka konsivwè évolisions enstitisonel Matinik ; lot-la asou lanmanniè i ka wè zafè dévlopman soutènab la lakay-nou. Fok li liv-tala san tadé pou sa konpwann ki si nou wè Matinik ankayé dépi sitelman lanné sé davwè laplipa sé nonm ek fanm politik matinitjé a pa janmen pwan tan pou katjilé an manniè ki sérié asou léta-nou ek sa nou té ké kapab fè pou sòti adan anyaj-la éti nou adan'y lan.

 

   Raphaël Confiant

Connexion utilisateur

Commentaires récents

  • 1492, 1885, 11 septembre, 7 octobre etc... : ils nous imposé leurs dates !

    Pour la Palestine, ne pas oublier non plus...

    Frédéric C.

    10/10/2025 - 03:32

    ...la déclaration Balfour de 1917, appelant à la création d’un foyer juif en Palestine sous "mand Lire la suite

  • Mandla marries Muslim woman in Cape Town

    J'ai pas bien compris le problème .

    poi

    09/10/2025 - 13:16

    C'est quoi le problème ?Il épouse qui il veut !! Lire la suite

  • 1492, 1885, 11 septembre, 7 octobre etc... : ils nous imposé leurs dates !

    DOMMAGE QUE NE...

    Albè

    09/10/2025 - 12:18

    ...figurent pas dans cet article les tableaux des différents massacres des Amérindiens et des Afr Lire la suite

  • 1492, 1885, 11 septembre, 7 octobre etc... : ils nous imposé leurs dates !

    Merci !!

    poi

    09/10/2025 - 11:16

    Bravo pour cette excellente analyse. et rappels.

    Lire la suite
  • Pendant que les Franco-afro-descendants de la Martinique...

    "Kriyé'w jan zot lé"...

    Albè

    08/10/2025 - 18:39

    Di ki dwa ou ka pèmet kò'w kontesté non an lang yo ka kriyé KREYOL dépi 4 siek ? Lire la suite